Czym w zasadzie jest przemoc seksualna?
Na to pytanie niektórym trudno jest odpowiedzieć, ponieważ pojęcie to wydaje się dosyć szerokie. Wciąż dla zbyt dużej grupy społeczeństwa pod hasłem „przemoc seksualna” kryją się tylko takie zdarzenia jak gwałt, wykorzystanie dziecka czy molestowanie seksualne.
Przez molestowanie seksualne nadal wiele osób rozumie jedynie dotykanie intymnych części ciała drugiego człowieka bez jego zgody. Warto być świadomym, że przemocą seksualną jest jakiekolwiek działanie, które jest przez człowieka odbierane jako naruszenie seksualnych granic. Sama przemoc seksualna jest bardziej pojęciem potocznym aniżeli prawnym, najogólniej rzecz ujmując to przemoc związana ze sferą seksualną. Wymienić można wiele jej rodzajów – molestowanie seksualne, nadużycie stosunku zależności, przemoc seksualna wobec dzieci, gwałt, wykorzystanie bezradności, upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej. Nietrudno jest zauważyć, że przede wszystkim w obecnych czasach, pojęcia związane z tą tematyką często zacierają się, stają się niejasne.
Jak możemy dowiedzieć się z rządowej strony dotyczącej przemocy, molestowanie seksualne jest przejawem dyskryminacji ze względu na płeć.
Na molestowanie seksualne może składać się nie tylko niepożądany kontakt fizyczny, niechciany dotyk, „obmacywanie”, ale również dręczenie wypowiedziami, stwierdzeniami, bądź niestosownymi uwagami o charakterze seksualnym lub odnoszącymi się do płci. Warto o tym pamiętać – molestowanie seksualne to nie tylko niechciany przez nas dotyk, ale także napastliwe uwagi szefa czy kolegi czy koleżanki, a także zaczepki na ulicy czy w klubie, zwane z angielskiego „catcalling”, wolno tłumaczone na polski jako gwizdanie za kobietą na ulicą. Kiedyś traktowano je jako oznakę potwierdzenia kobiecości, komplement. To jawne naruszenie granic osobistych, które powinno budzić niezgodę.
Innymi przykładami przemocy seksualnej za stroną Centrum Praw Kobiet jest:
- gwałt, czyli zmuszenie do odbycia niechcianego stosunku (także w niechciany sposób);
- zmuszenie do wykonania czynności seksualnych, przyglądanie im się w trakcie;
- stosowanie w rozmowie określeń o charakterze seksualnym w poniżający sposób;
- naruszenie nietykalności osobistej poprzez dotykanie miejsc intymnych, klepnięcie w tyłek czy złapanie za biust;
- zmuszanie do obcowania z treściami seksualnymi lub pornograficznymi, bezpośrednio albo za pośrednictwem telefonu czy internetu (tzw. sexting);
- wymuszanie usług lub pieniędzy albo szantażowanie upublicznieniem intymnych zdjęć (tzw. sextortion);
- opublikowanie w internecie intymnych nagrań lub zdjęć byłej partnerki (tzw. revenge porn – pornozemsta);
- nadużycie stosunku zależności w celu doprowadzenia do stosunku seksualnego.
Warto też pamiętać, że za przemoc seksualną zawsze odpowiedzialny jest sprawca – w polskiej mentalności wciąż często wini się za to osobę, która przemocy seksualnej doświadczyła. Mowa jest o tym, że ktoś był prowokacyjnie ubrany, nie powinien wychodzić tak późno, „sam sobie na to zasłużył”. Są to przesłania bardzo krzywdzące i stygmatyzujące, wpędzające osoby doświadczające przemocy seksualnej w poczucie winy. Nikt nie ma prawa przekraczać granic, niezależnie od okoliczności. Niestety w Polsce wciąż panuje kultura wstydu – rzadziej wstyd jest powiedzieć głośno, że zostało się okradzionym, aniżeli że doświadczyło się seksualnej przemocy.
Od niedawna głośno mówi się także o tym, że gwałtem jest także zmuszanie do stosunku seksualnego w małżeństwie, o czym warto pamiętać.
Nikt nie ma prawa przekraczać granic drugiej osoby i nic go do tego nie upoważnia. Doznana przemoc seksualna może wywrzeć skutki fizyczne, psychiczne, emocjonalne, niezbędna jest pomoc terapeutyczna dla osób jej doświadczających.
