Czym jest przemoc w rodzinie?
Definiowana jest na wiele sposobów, traktować ją jednak można jako „zamierzone działania bądź rażące zaniedbania dokonywane przez jednego z członków rodziny przeciwko pozostałym, wykorzystujące istniejącą lub stworzoną przez okoliczności przewagę sił czy władzy i powodujące u ich ofiar szkody lub cierpienie, na ruszające ich prawa i dobra osobiste, a w szczególności ich życie bądź zdrowie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne” (Mellibruda, 2000).
Możliwe działania terapeutyczne w sytuacji przemocy w rodzinie – przegląd.
Kiedy w rodzinie występuje przemoc, należy podjąć działania terapeutyczne mające na celu przeciwdziałanie jej oraz leczenie jej skutków. Istnieją różne możliwości terapeutycznych oddziaływań, które mogą być w danej sytuacji pomocne. Zostaną przedstawione poniżej (za: Izdebski, Szaszkiewicz, 2003).
- Interwencja w kryzysie.
To pierwsza dostępna forma pomocy. Ma na celu powstrzymanie pomocy, zapewnienie bezpieczeństwa osobom doświadczającym przemocy oraz pomoc w radzeniu sobie w kryzysie. Istnieją rozmaite instytucje zajmujące się interwencją w sytuacjach przemocy, w których często uzyskać można pomoc różnych specjalistów, np. psychologów czy prawników, a także uzyskać nocleg, jak na przykład miejskie ośrodki interwencji kryzysowej czy hostele dla osób doświadczających przemocy. Celem tego rodzaju interwencji terapeutycznej jest przede wszystkim złagodzenie ostrych objawów doświadczenia przemocy, zapewnienie bezpieczeństwa i nakierowanie osób korzystających z pomocy na dalsze działania.
- Psychoterapia osób doświadczających przemocy.
- a) psychoterapia indywidualna osób dorosłych:
Praca terapeutyczna z osobą, która doświadczyła lub doświadcza przemocy powinna zmierzać do przywrócenia jej wiary we własne siły. Osoby doświadczające przemocy częstokroć, co nie dziwi, mają problem z nawiązaniem bezpiecznej relacji, także terapeutycznej, wymaga to zatem czasu. Bardzo istotne wydaje się, iż zadaniem pierwszego stadium leczenia osób doświadczających przemocy urazu przemocy jest zapewnienie osobie, której udzielana jest pomoc, bezpieczeństwa (Herman 1999). Następnie przepracowywane mogą być trudne doświadczenia, a po przeżyciu żałoby możliwe jest odbudowanie związków społecznych i powrót do normalnego funkcjonowania. Ważne jest, by dowiedzieć się o różnych nurtach psychoterapeutycznych i znaleźć sobie najbliższy.
- b) psychoterapia grupowa dla osób doświadczających przemocy:
W sytuacji doświadczania przemocy pomocne może się okazać wsparcie społeczne i znalezienie się w gronie osób doświadczających podobnego kryzysu. Grupy dla osób doświadczających przemocy mogą mieć różny charakter, ale łączy je nastawienie na wzajemne wsparcie, pomoc w odbudowywaniu więzi z innymi oraz odzyskiwanie poczucia bezpieczeństwa. Obecność osób, z którymi w pewnym sensie współdzieli się doświadczenie zmniejsza poczucie osamotnienia i izolacji.
- c) oddziaływanie terapeutyczne wobec dzieci:
Praca z dzieckiem w dużej mierze uzależniona jest od jego wieku. Bardzo istotnym elementem jest zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa, czasami pomocne jest przebywanie z opiekunem (oczywiście nie z tym stosującym przemoc). Częstokroć formą pracy terapeutycznej z dzieckiem jest zabawa. Niezbędne wydaje się także odreagowanie trudnych uczuć, ale do tego potrzebna jest dobra więź terapeutyczna, która wymaga pracy ze strony terapeuty.
- d) psychoterapia osób stosujących przemoc:
Istnieją programy terapeutyczne dla osób stosujących przemoc. Mają one na celu przepracowanie z osobami stosującymi przemoc rozmaitych trudności i problemów, nauczenia ich reagowania w adekwatny sposób, etc. Jako główny problem w pracy z osobami stosującymi przemoc profesjonaliści podają ich niską motywację wewnętrzną.
W sytuacji przemocy w rodzinie niezbędne podjęcie jest interwencji, zareagowanie. Wskazane powyżej działania są jednymi z wielu, które można podejmować, kiedy komuś dzieje się krzywda. Najważniejsze, to nie przechodzić obojętnie. Interwencja podjęta w odpowiednim czasie może bardzo wiele zmienić.
