Czym jest hoovering?
Hoovering to zjawisko, najczęściej występujące w relacjach z osobą z narcystycznym zaburzeniem osobowości. Hoovering to świadome działanie, które na celu ma odzyskanie byłego partnera (hoovering po angielsku to wciąganie, wessanie, co jest dosyć obrazową metaforą) po zakończeniu związku. Osoba z narcystycznym zaburzeniem osobowości pragnie partnera/kę ponownie „wciągnąć” do relacji.
Narcystyczne zaburzenie osobowości (ang. narcissistic personality disorder, NPD) w dosyć dużym skrócie jest zaburzeniem osobowości obejmującym wzorzec wielkości (w fantazji czy zachowaniu), stałą potrzebę podziwu i brak empatii. To, co wydaje się ważne, to fakt, że wskazane powyżej cechy w narcystycznym zaburzeniu osobowości stanowią swego rodzaju maskę, fasadę. Badania i doświadczenie wskazują, że za wręcz skrajną pewnością siebie, kryje się bardzo krucha i surowa samoocena, niezwykle podatna na najmniejszą krytykę.
Związek z osobą z narcystycznym zaburzeniem osobowości.
Oczywiście każdy związek to odmienna historia, jednakże bycie w relacji z osobą z narcystycznym zaburzeniem osobowości ma pewne cechy charakterystyczne. Na podstawie doświadczeń psychoterapeutów wyodrębnić można charakterystyczne, następujące po sobie etapy związku. Najczęściej są to kolejno:
- Duża ilość okazywanych uczuć, wręcz bombardowanie miłością.
- Przejęcie kontroli i osłabienie poczucia wartości partnera/ki.
- Zakończenie relacji.
- Próba ponownego wciągnięcia w związek (hoovering).
Partner/ka osoby, która cierpi z powodu narcystycznego zaburzenia osobowości często doświadcza objawów zespołu stresu pourazowego. Takie osoby charakteryzuje występowanie niepokoju, objawów depresyjnych, niskiej samooceny, dysonansu poznawczego czy ataków paniki. Są one odpowiedzią na różne formy przemocy stosowane przez partnera/kę.
Kiedy następuje rozpad związku, a nastąpić może z różnych przyczyn (związek zakończyć może każda ze stron) partner/ka z narcystycznym zaburzeniem osobowości może próbować „wessać” drugą osobę z powrotem do relacji. Nie ma tutaj w zasadzie reguły – minąć może miesiąc czy rok, ale narcyz bardzo często na celu ma”uzupełnienie energii”, którą czerpie od swojego partnera/ki manipulując nią/nim na różne sposoby. Hoovering takie osoby często stosują, kiedy coś w ich życiu dzieje się nie tak, następuje jakiś kryzys.
Niezależnie od tego jak zakończył się związek, nawet jeśli bardzo dramatycznie, schemat hooveringu jest mniej więcej podobny. Osoba, która stosuje tę formę przemocy przede wszystkim stara się z byłym partnerem/ką utrzymywać kontakt, na nowo wrócą zachowania z początku związku charakteryzującą się byciem ujmująco miłym, zainteresowanym, zmniejszającym dystans. Celem narcyza jest pokazanie (na różne sposoby – od przekonywania do zastraszania), że rozstanie i utrata narcyza jednak jest najgorszym, co partnera/kę spotkało. Wszelkie słabe punkty odkryte w związku mogą być użyte. Dlaczego tak się dzieje? W uproszczeniu, osoba z narcystycznym zaburzeniem osobowości czerpie wiele z uwagi i adoracji, jaką otrzymuje od innych. Tracąc ją na chwilę zaraz czuje potrzebę, by ją odzyskać, nawet kosztem innych. Jak wspomniano wcześniej, w takich osobach głęboko ukryte są lęki, poczucie bezwartościowości, chęć bycia kochanym – stąd użycie innych dla zaspokojenia swoich potrzeb.
Po czym poznać, że ktoś stosuje hoovering?
To, że były/a partner/ka próbują wciągnąć do relacji ponownie drugą osobą poznać można po rozstaniu po następujących zachowaniach:
- Udawaniu, że związek nigdy się nie zakończył.
- Nagłym wysyłaniu prezentów, miłych wiadomości.
- Przeprosinach, które tak naprawdę przeprosinami nie są (np. Przepraszam, że tak się stało)
- Dramatyzowaniu sytuacji, by skłonić do powrotu.
- Wyznawaniu wielkiej miłości.
- Ukazywaniu, jak bardzo potrzebują utraconej osoby.
Wszystko to, jak i wiele innych zachowań, ma na celu „wessanie” byłego partnera/ki ponownie do relacji.
Jak odejść od narcyza?
Nie jest, jak widać, łatwe zadanie, jest jednak możliwe. Odejście od takiej osoby pozwoli nam na rozpoczęcie nowego etapu w swoim życiu. Pomocne może okazać się stosowanie do poniższych zasad:
- Całkowite zerwanie kontaktu – uniemożliwia ono zyskać równowagę i zdystansować się do sytuacji, której towarzyszą silne, negatywne emocje. Całkowite odcięcie wymaga także nieodpisywania na wiadomości, niesprawdzania mediów społecznościowych byłego partnera/ki, etc. To bardzo istotne, ponieważ nie można jedną nogą tkwić w związku, a drugą poza nim – kiedy nasze myśli krążą jedynie wokół tęsknoty i/lub zemsty – nie jesteśmy w stanie zacząć od nowa;
- Przepracowanie doświadczenia: praca z psychologiem czy psychoterapeutą pozwoli spojrzeć na sprawę z innej perspektywy, nauczyć się stawiać w przyszłości zdrowe, elastyczne granice, pozwoli odzyskać równowagę. Pozwoli to budować nową przyszłość. Na taką terapię zgłosić się można także do naszego Gabinetu: https://melka-roszczyk.pl/#kontakt;
- Pamiętanie powodu rozstania: nie chodzi o kompulsywne rozpamiętywanie tego, ale zapomnienie czy wypieranie tego doświadczenia może oddalać nas od racjonalnego myślenia i zbliżać do takich myśli jak „on wcale nie był taki zły, przecież mnie kochał, potrafi być dobry”.
