„Naszym paradoksem jest to, że jednocześnie kochamy zmiany i ich nienawidzimy. Tym, czego naprawdę chcemy jest sytuacja, gdy rzeczy pozostają takie same, ale stają się lepsze.”
Sydney J. Harris.
Wydaje się być to trafnym cytatem – chcielibyśmy, by nasze życie polepszało się, jednocześnie nie chcemy podejmować zmian. Pragniemy niemożliwego. To, co pozwala zmianom być łatwiejszym, to nasze podejście, na które mamy wpływ. By zmiany nie były dotkliwie przez jednostkę przeżywane, należy odrzucić przekonanie, że nie mamy na nie wpływu, że większość zależy od czynników zewnętrznych – takie zrzucenie z siebie odpowiedzialności i przekierowanie jej na świat zewnętrzny przynosi tylko chwilową ulgę, a na dłuższą metę pozbawia sprawczości i przynosi uczucie braku kontroli nad własnym życiem.
Dlaczego zmiany są takie trudne?
Dla wielu osób zmiany są nienajłatwiejszyem przeżyciem. Wynikać to może z różnych czynników. Pierwszym z nich jest poczucie lęku i nieradzenie sobie z niepewnością. Obawiamy się tego czego nie znamy i nie rozumiemy, mamy poczucie, że brak nam odpowiedniego wzorca czy modelu zachowania, lękamy się konsekwencji zmiany, konsekwencji podjętych przez nas decyzji i tego, że przyjdzie nam się z nimi mierzyć. Zmiany częstokroć sprawiają, że zmieniają się nasze role – przestajemy być na przykład żoną czy mężem. Mają także wpływ na nasza tożsamość – każdy z nas definiuje się w pewien sposób, ma jakąś, mniej lub bardziej określoną odpowiedź na pytanie: kim jestem? Zmiana wprowadza nieco zamieszania w obraz siebie, częstokroć po zakończeniu procesu zmiany jesteśmy nieco innymi osobami – nie zmieniamy się całkowicie, ale nowe doświadczenia sprawiają, że widzimy niektóre rzeczy w inny sposób niż wcześniej, mogą zmienić się pewne wzorce naszych zachowań, ponieważ przykładowo poprzednie okazały się niewystarczające. Zmiany prowadzić mogą do procesu redefiniowania siebie, swojego życia, poszukiwania odpowiedzi na pytania: Kim teraz jestem? Jaka jest moja rola?
Co może być pomocne w zmianie?
Podczas procesu zmiany przydatne okazać się mogą być pewne zachowania takie jak:
- uświadomienie sobie swoich obaw: Niemówienie o swoich lękach nie sprawia, że znikają. Uświadomienie sobie tego, co się czuje, okazać się może wręcz zbawienne. Rozmowa z innymi, otwarcie się na temat swoich obaw pozwala poczuć więź, poczucie wspólnoty, może uświadomić nam, że nie jesteśmy sami ze swoimi obawami, zmniejsza to prawdopodobieństwo izolacji, zmniejsza też lęk przed samą zmianą.
- zebranie informacji: Niewiedza budzi lęk. Pomocne okazać się może zebranie jak największej ilości informacji o zmianie: dlaczego jest ona potrzebna, w jaki sposób będzie przebiegać, co w zasadzie dla mnie oznacza.
- wizualizacja przyszłości: Ustalenie wizji przyszłości, która jest pożądana, pomaga ustalić konkretny plan, którego realizacja przynieść może spokój. Poczucie, że dąży się do czegoś konkretnego, co przyniesie nam radość i satysfakcję, pozwala przetrwać zmianę.
- nauka: Nauka nowych rozwiązań, testowanie ich, to coś, co może być przydatne w procesie zmiany. Pomocne okazać się może skorzystanie z wiedzy innych, którzy byli w podobnej sytuacji. Poszukiwanie rozwiązań, sprawdzanie ich, to coś, co może przynieść satysfakcję i ukojenie. To, co wydaje się ważne, to danie sobie czasu na oswojenie się z nową sytuacją.
