Czym jest zmiana?
Coraz częściej usłyszeć możemy slogan – „W życiu pewne są tylko śmierć i zmiany” i w zasadzie trudno jest się z nim kłócić. Zmiany są nieodłącznym elementem naszego życia – każda z nich niesie za sobą rozmaite konsekwencje – mniej lub bardziej pozytywne. Ale w zasadzie czym owa zmiana jest? Zmiana oznacza przejście przez pewien proces, warto pamiętać o tym, że w zasadzie żadna zmiana nie dokonuje się w jednym momencie – jeśli tak nam się wydaje, należy uświadomić sobie co działo się wcześniej. Trudno jest wyobrazić sobie człowieka, którego nie dotyczą zmiany. Zmiana jest też powszechna, co oznacza, że procesy i mechanizmy zmiany dotykają nas na co dzień w bardzo różnych kontekstach.
Jak przebiega zmiana?
Czynniki wpływające na przebieg zmiany.
Proces zmiany składa się z kilku odrębnych, ale jednocześnie przenikających się faz. Każda osoba przechodzi przez poszczególne etapy, jednakże długość trwania każdej z faz jest indywidualna. Zależeć to może od wielu rozmaitych czynników takich jak:
- gotowość do zmiany
- potrzeba bezpieczeństwa,
- zgodność własnych poglądów z kierunkiem zmiany,
- nastawienie na efekty i indywidualne korzyści
Widać tutaj wyraźnie, że zmiana nie u każdego będzie przebiegać w taki sam sposób. Niektórych zmiana spotyka, kiedy wcale nie są na nią gotowi (na przykład zajście w nieplanowaną, ale chcianą ciążę), inni są na zmianę gotowi, ale nie przebiega ona zgodnie z ich planem (na przykład kiedy komuś udało się dostać na wymarzone studia, ale nie idzie mu na nich tak dobrze, jak oczekiwał). To zatem naturalne, że zmiany przebiegają u każdego w inny sposób, ponieważ jako ludzie różnimy się od siebie. Warto o tym pamiętać, kiedy porównujemy się z innymi, co prowadzi nas do (jak widać – niekoniecznie słusznych) wniosków, na przykład o tym, że koleżanka lepiej radzi sobie po rozstaniu – być może była na nie bardziej gotowa. Trudność w poradzeniu sobie ze zmianą może być doskonałą zachętą, by podjąć terapię i poradzić sobie z tym problemem. Z porad w tym zakresie skorzystać można chociażby w naszym Gabinecie (po więcej informacji zapraszamy pod adres: https://melka-roszczyk.pl/#oferta).
Etapy zmiany.
Jak wspomniano wyżej, zmianę podzielić można na kilka głównych etapów, takich jak:
- Wyparcie: To etap, w którym jednostka czuje się zagubiona, ma poczucie, że zmiana ją przerasta. Najważniejsze jest zdobycie danych o sytuacji, rozeznanie w niej – niewiedza wzmaga lęk.
- Zaprzeczanie: Na tym etapie człowiek broni się przed zmianą. Za cel obiera sobie uzasadnienie, że zmiana jest zła, nie działa tak jak powinna, wcale nie jest potrzebna. Na tym etapie ważne jest, by nie zniechęcać się początkowymi niepowodzeniami – wszystkiego trzeba się nauczyć, także zmiany.
- Akceptacja: W tej fazie następuje zaakceptowanie faktu, że zmiana się dzieje. Pozwala to na ustalenie swojej roli w tej zmianie, dostrzeżenie w niej szans.
- Eksperymentowanie: Podczas trwania tej fazy jednostka po zaakceptowaniu, że zmiana ma miejsce, próbuje nowych działań, sprawdza się, testuje w nowej roli. Zaczyna się dostrzegać korzyści, zwiększa się chęć działania, zmiana zaczyna sprawiać radość.
- Adaptacja: To moment przystosowania się i przyzwyczajenia do nowego modelu. Zmiana przestaje być zmianą – staje się codziennością.
Jak widać, zmiana to wieloetapowy proces. Nie należy wymagać od siebie, że uda się go przejść szybciej, niż pozwala na to nasz umysł i ciało. Nie wymagajmy od siebie czegoś, co jest ponad nasze siły – pozwólmy zmianie dziać się, będąc uważnymi na siebie.
