U osób dokonujących samobójstw czy posiadających myśli samobójcze warto zastanowić się nad współwystępującymi problemami z zakresu zdrowia psychicznego. Najczęstsze z nich to:
- Depresja: Do myśli i zachować suicydalnych w depresji mogą popychać osobę takie przejawy depresyjnego obrazu myślenia jak negatywna ocena przyszłości, pesymizm, poczucie winy i beznadziei, przekonanie o zaistnieniu sytuacji bez wyjścia. Wskazano, że następujące elementy zespołu depresyjnego idą często w parze z tendencjami samobójczymi: zaburzenia snu, dolegliwości bólowe, nastrój obniżony, poczucie winy, subiektywne odczucia o znajdowaniu się w sytuacji bez rozwiązania i możliwości uzyskania pomocy, duży poziom lęku. Ważne jest, by w pracy z takim Pacjentem/Klientem pamiętać, że bardziej niebezpieczny może być dla niego okres względnie poprawy nastroju, w której konfrontuje się ponownie z rzeczywistością i problemami dnia codziennego.
- Schizofrenia: Około dziesięć procent osób cierpiących na tę chorobę popełnia samobójstwo. W tej chorobie zaburzającej pracę mózgu często następuje sine zubożenie relacji z innymi ludźmi, a także odmienne postrzeganie świata, które mogą wpływać na myśli i tendencje samobójcze. Prowadzić może do nich poczucie osamotnienia, izolacji.
- Uzależnienie od alkoholu: Częstość samobójstw u osób uzależnionych od alkoholu jest wyższa od średniej w populacji. Alkohol uznawany jest za depresant – substancję, która prowadzi do objawów depresyjnych. Rosnące problemy w zakresie niedostosowania społecznego, relacji międzyludzkich, statusu ekonomicznego i zawodowego, zdrowia związane z uzależnieniem od alkoholu prowadzić mogą do myśli czy zachowań samobójczych. Podobne wnioski wyciągnąć można w odniesieniu do substancji psychoaktywnych, które, podobnie jak alkohol, wpływają na świadomość – w tym odmiennym stanie świadomości osoba również może podjąć się próby samobójczej.
Warto pamiętać, że współwystępowanie zaburzenia psychicznego nie jest koniecznością przy myślach czy próbach samobójczych. Należy być jednak na nie uważnym. Powyższa lista objęła tylko niektóre z zaburzeń psychicznych, które towarzyszyć mogą próbom czy myślom samobójczym, ich zakres jest jednak o wiele szerszy.
Niektóre choroby somatyczne również wiążą się z większą liczbą samobójstw. Choroby somatyczne w niektórych okolicznościach związanych z ich przebiegiem i rokowaniem na wyzdrowienie generują stres, który powodować może silny dyskomfort psychiczny, nasilone przygnębienie. Według Światowej Organizacji Zdrowia do somatycznych czynników ryzyka samobójstwa zalicza się:
- przewlekły ból
- niepełnosprawność fizyczną
- nowotwory
- cukrzycę
- ludzki wirus niedoboru odporności HIV / zespół nabytego niedoboru odporności AIDS. Poniżej przedstawiono niektóre z nich:
- Padaczka: zwiększona impulsywność, agresja i przewlekła niepełnosprawność mogą wpływać na zwiększoną liczbę samobójstw u osób cierpiących na padaczkę.
- Nowotwór: Istnieją badania, które wykazują, że choroby terminalne wiążą się z podwyższonym ryzykiem popełnienia samobójstwa. Może wpływać na to lęk przed nieznaną przyszłością, brak wynalezionej w pełni skutecznej metody leczenia czy silny ból.
- HIV/AIDS: stygmatyzacja tej choroby wpływa na podwyższoną ilość osób cierpiących na nią i posiadających myśli samobójcze. Dodatkowo wpływać na to może niepomyślne rokowanie, brak pewnego leczenia czy niepewność dotycząca przyszłości.
Należy pamiętać, że by minimalizować ryzyko pojawienia się myśli czy prób samobójczych ważna jest pomoc psychologiczna, pozwalająca na poszerzenie wiedzy i uzyskanie przez chorego niezbędnego wsparcia.
